Leer creatief denken en doen

Creatief denken, dat is toch iets voor mensen met een kunstzinnig beroep? Wat heb je er als ambtenaar aan? “Heel veel juist”, zegt Anouk Penso, die de training Creatief Denken en Doen verzorgt voor Bestuursacademie Nederland. Volgens haar heeft creativiteit vooral te maken met ‘op een andere manier naar dingen kijken’. Zo bezien is een training creatief denken nuttig voor iedereen die een nieuwe oplossing zoekt voor een uitdagend probleem.

Buiten de gebaande paden denken

Dat ambtenaren hier ook echt behoefte aan hebben, blijkt wel uit de vragen waarmee ze naar de training komen. Ze willen graag buiten de gebaande paden kunnen denken en soms zijn de casussen waarmee ze te maken hebben zo ingewikkeld dat ze hulp van buitenaf nodig hebben om dingen vanuit een ander perspectief te kunnen zien en zo nieuwe ideeën te ontwikkelen. Ook merkt Anouk dat er vaak veel druk op hen wordt gelegd om met iets vernieuwends voor de dag te komen. “’Bedenk maar wat,” wordt er dan gezegd. Net alsof ze de oplossing zomaar even uit de kast kunnen trekken!”

Combineren van verschillende perspectieven

Anouk noemt enkele voorbeelden van casussen die in de training ingebracht worden en die een creatieve invalshoek kunnen gebruiken. “Er moet bijvoorbeeld speelgelegenheid komen in de wijk, maar eigenlijk is daar helemaal geen plek voor. Als ambtenaar loop je dan tegen een muur aan en móet je outside the box denken om die speelgelegenheid toch te kunnen creëren. Een ander voorbeeld is dat van de burger die het niet eens is met een beslissing van de gemeente en maar bezwaarschriften blijft indienen. Dit kost veel tijd en geld. Hoe kun je toch tot overeenstemming komen met deze persoon?” Volgens Anouk gaat het bij creatief denken om het combineren van verschillende perspectieven om tot nieuwe ideeën te komen. “Bij grotere problemen die we niet meer zelfstandig kunnen oplossen, hebben we hulp nodig van mensen met een andere achtergrond, cultuur en opleiding, die op een andere manier naar de casus kijken. Onze oogkleppen gaan dan af en we kunnen verder kijken dan onze neus lang is. Diversiteit brengt ons op nieuwe ideeën.”

Bewustwording van je eigen creatieve proces

Tijdens de training is er aandacht voor denkpatronen die het creatieve proces in de weg staan en onderzoeken de deelnemers hoe creativiteit voor hen werkt. Anouk licht toe: “De een krijgt zijn meest creatieve invallen tijdens het hardlopen, de ander als hij in de natuur is, weer een ander onder de douche. Als je je ervan bewust bent wanneer jij je creatieve invallen krijgt, kun je hier gebruik van maken.” Anouk laat de deelnemers al tijdens de training ervaren hoe het is om een uitdaging op een creatieve manier te lijf te gaan. “Ze moeten bijvoorbeeld onder tijdsdruk en met beperkte middelen samen een probleem oplossen. Hier hebben ze dus echt hun creativiteit voor nodig.” Verder gaan de deelnemers aan de slag met cases uit hun eigen praktijk en leren ze brainstormen en mindmappen.

Met nieuwe invalshoeken naar huis

Aan het einde van de dag gaan de deelnemers naar huis met nieuwe invalshoeken om op voort te borduren. Anouk: “We kunnen in 1 dag geen kant-en-klare oplossing bieden voor een probleem, maar wel tips en nieuwe ideeën die de deelnemers vervolgens zelf verder uitwerken. Tijdens de training worden dus de eerste stappen gezet.”