Sociaal werk, een domein in beweging

In het sociaal domein hebben we te maken met ingrijpende maatschappelijke ontwikkelingen. Enerzijds is dat de verschuiving van verzorgingsstaat naar de participatiesamenleving waarin mensen veel meer zelf verantwoordelijk worden geacht voor hun sociaal welzijn. Anderzijds verovert de nieuwe definitie van gezondheid, aangedragen door Machteld Huber (arts, onderzoeker en oprichter van het Institute for Positive Health), steeds meer terrein. Die definitie omschrijft gezondheid als het vermogen om je aan te passen en regie te voeren in je leven. ‘Positieve gezondheid’, in contrast met de oude definitie die gezondheid definieert als de afwezigheid van ziekte of belemmeringen.
 
Anderzijds trekt de landelijke overheid zich steeds verder terug door middel van deregulatie en decentralisatie. Deze ontwikkelingen zien we terug in onder meer de Wet Maatschappelijke Ondersteuning, de Zorgverzekeringswet, de Wet Langdurige Zorg, de Jeugdwet, de Participatiewet en de Wet op het passend onderwijs. Termen als transitie, stelselwijziging en cultuurverandering karakteriseren de impact van deze omslag.

Gevolgen voor de opleidingen

Over die ontwikkelingen en de gevolgen daarvan voor de opleidingen, wordt al jaren een intensieve discussie gevoerd. In 2014 verschenen twee richtinggevende adviezen van verschillende afzenders. We hebben het dan over het rapport Meer van waarde, Kwaliteitsimpuls en ontwikkelrichting voor het hoger sociaal agogisch onderwijs van de commissie Boutellier en het advies Sociaal werk op solide basis van de Gezondheidsraad.
 
De commissie Boutellier geeft vijf dringende adviezen aan de opleiders:
- Versterk de identiteit van de opleidingen.
- Leid op tot reflectieve professional.
- Kies voor een overzichtelijke ordening in drie basisprofielen.
- Ontwikkel of versterk regionale samenwerkingsverbanden.
- Versterk de inbedding.

De Gezondheidsraad stelt dat het sociaal werk dringend behoefte heeft aan verdere professionalisering met een volwaardig kennissysteem als fundament daarvoor. De professionals sociaal werk moeten bovendien hun beroepsorganisatie uitbouwen en goede na- en bijscholing opzetten. Het instellen van een beroepsregister zal de professionele status van professionals sociaal werk verder kunnen versterken.

Nieuwe positionering sociaal werk

Beide adviezen benadrukken dat een hernieuwde profilering en positionering van sociaal werk noodzakelijk is en dat de opleiding daar een grote rol in dient te spelen. Er zijn andere professionals nodig, die goed uit de voeten kunnen in het sterk veranderde werkveld.
 
Bent u een professional binnen de context van social work, zorg, welzijn en hulpverlening? Bijvoorbeeld hulpverlener, ketenregisseur, programma- of projectleider, beleidsmedewerker CJG of ambtenaar bij de lokale overheid? Werkt u op hoog niveau samen met gemeenten, de GGZ, Welzijn Nieuwe Stijl of Centra voor Jeugd en Gezin? Dan is de Masteropleiding Social Work & Innovation (MSW) voor u een uitstekende investering.