Wilt u inkomensconsulent worden? Dit moet u weten en kunnen

Wilt u graag inkomensconsulent worden? Dat is goed nieuws, want gemeenten zijn hard op zoek naar inkomensconsulenten. Ondanks dat de arbeidsmarkt weer aantrekt en het werkloosheidscijfer daalt, stijgt het aantal mensen dat een uitkering aanvraagt. Om deze mensen goed te kunnen begeleiden, ze aan werk te helpen of te zorgen voor extra maatschappelijke begeleiding, zijn er inkomensconsulenten nodig. Daarom nemen we u mee in wat een inkomensconsulent moet weten en kunnen. Bent u een toekomstige inkomensconsulent?

De wetten die u als inkomensconsulent moet kennen

Als inkomensconsulent behandelt u aanvragen van inwoners voor een uitkering. Deze personen krijgen een uitkering wanneer hun inkomen te laag is om te voorzien in hun levensonderhoud. Om goed te kunnen bepalen of iemand hier recht op heeft en/of wat de andere mogelijkheden zijn, moet u redelijk wat wetten kennen:

Werkloosheidswet (WW)

Deze wet zorgt ervoor dat werkloze mensen, die altijd hebben gewerkt en nog steeds beschikbaar zijn voor werk, een uitkering krijgen.

Participatiewet

Deze wet moet ervoor zorgen dat meer mensen met een arbeidsbeperking een baan vinden.

Ziektewet

Wanneer iemand een bijstandsuitkering ontvangt, geldt er bijna altijd een sollicitatieplicht. Maar wanneer iemand ernstig ziek is, dan zorgt de ziektewet ervoor dat de sollicitatieplicht tijdelijk wordt opgeheven.

Wet inkomensvoorziening oudere werkloze (IOW)

Voor oudere personen (vanaf 60 jaar) is het mogelijk om na hun WW- een IOW-uitkering te krijgen.

Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW)

De IOAW-uitkering verschaft personen een inkomen op tenminste het bijstandsniveau. Dit geldt voor personen die geboren zijn voor 1965 en kan ook na de WW aangevraagd worden.

Wet arbeid en zorg (WAZO)

In deze wet is het recht op verschillende verlofsoorten geregeld, zoals ouderschapsverlof en zorgverlof. Dit moet het makkelijker maken om werk en privé te combineren. 

Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA)

De WIA is de uitkering die personen aanvragen wanneer ze door ziekte niet of minder kunnen werken. Het uitgangspunt van de WIA is dat mensen zo veel mogelijk deelnemen aan het arbeidsproces.

Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering jonggehandicapten (Wajong)

Deze wet zorgt ervoor dat personen die voor hun zeventiende verjaardag arbeidsongeschikt zijn geworden en dat op hun achttiende verjaardag nog steeds zijn, een uitkering ontvangen.

Toeslagenwet

Deze wet vult het inkomen aan tot het sociaal minimum voor personen die een uitkering ontvangen vanuit de WW, ZW, WIA, WAO, Wajong, WAZ, WAZO of IOW.

Algemene ouderdomswet en nabestaandenwet (Anw)

De Anw geeft nabestaanden, van wie verwacht wordt dat ze niet in hun eigen inkomen kunnen voorzien, recht op een uitkering.

Soorten bijstand

Als inkomensconsulent bepaalt u het recht en de mogelijkheden voor de personen die een aanvraag doen voor een bijstandsuitkering. Wanneer blijkt dat ze recht hebben op bijstand, dan zijn er drie soorten bijstandsmogelijkheden:

1. Bijstand om niet (terug te betalen): wanneer iemand aan de voorwaarden voldoet en blijft voldoen, dan hoeft deze uitkering niet terugbetaald te worden.

2. Bijstand als lening: wanneer er bijvoorbeeld een flinke overwaarde op het koophuis is of wanneer er een erfenis op kort termijn verwacht kan worden, kan de bijstand als voorschot of lening worden gegeven.

3. Bijstand in natura: wanneer het niet verstandig is om de bijstand in geld te betalen (grote schulden, dreigende dakloosheid) kan de bijstand ook in natura worden gegeven. Denk aan een wasmachine, betalen van verzekeringen, kleding et cetera.

Sociale vaardigheden van een inkomensconsulent

Behalve alle wetten, regels en procedures is het ook belangrijk om over sterke sociale vaardigheden te beschikken. U bent dagelijks met mensen bezig en de emoties kunnen flink oplopen. Goed luisteren, duidelijk communiceren, regie in het gesprek houden en toch iemand de ruimte bieden om zijn of haar verhaal te doen. Het zijn allemaal belangrijke vaardigheden waarover je moet beschikken voor deze functie.

Bent u een toekomstige inkomensconsulent?

Enerzijds zijn er veel wetten en regels en anderzijds werkt u continu met mensen. Dat is wat deze functie zo uitdagend maakt. Omdat de vraag naar inkomensconsulenten groot is, is de kans groot dat u snel een baan vindt. Met de opleiding Inkomensconsulent van Bestuursacademie Nederland zorgt u ervoor dat u volledig op de hoogte bent van alle aspecten van deze functie en als inkomensconsulent aan de slag kunt.