Beleid maken met de buurt

Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW), waar ik werk, heeft het praktijkgericht werken omarmd en als belangrijke voorwaarde gesteld bij het maken van beleid. Uitgangspunt is dat het werk dat we binnen SZW doen vooral over mensen gaat. En dat werk moet worden gedaan sámen met de mensen voor wie je het beleid maakt. Daarbij is het mijns inziens belangrijk om ze niet alleen even te vragen als je hen nodig hebt om ergens iets van te vinden, maar vooral ook om continu in contact met hen te staan. Ook kun je heel veel gevoel krijgen bij wat nodig is, door het gesprek aan te gaan met partijen die vanuit hun dagelijkse werk een goed beeld van de werkelijke situaties van huishoudens hebben. En dan gaat het niet alleen om bijvoorbeeld gemeenten of hulpverleners, maar in mijn geval bijvoorbeeld ook wat een klantenservice van een energieleverancier allemaal hoort. Het verhaal achter de niet-betaalde rekening en welke problematiek en stress daar achter schuilgaat, is zo belangrijk om te horen én te herhalen naar anderen.  
 

Door deze verhalen door te vertellen, worden de cijfers over ‘hoe het gaat met Nederland’ ingekleurd. Ik heb 8 jaar bij het Centraal Bureau voor de Statistiek gewerkt en ik vind goede en betrouwbare statistieken echt ontzettend belangrijk. Toch vind ik dat je voorzichtig moet zijn om op basis van een gemiddeld prima cijfer te constateren dat het wel goed gaat in de samenleving. Achter elk cijfer gaat een verhaal van een persoon schuil en ik wil dat dit verteld wordt.  
 

Dit moet er, om terug te komen op het SCP-rapport, mijns inziens ook voor zorgen dat rijke huishoudens beseffen dat ze rijk zijn en hoe belangrijk het is om in te zien dat jouw levensstandaard niet voor iedereen zo normaal is. En je te beseffen hoe goed je het zelf hebt en waar je iets kunt betekenen voor een ander. En vooral op het moment dat een ander zijn portemonnee niet zo gevuld is, wat heel vaak ook buiten zijn invloedssfeer ligt. Geldzorgen kunnen echt iedereen overkomen.  
 

Een collega vertelde mij laatst dat hij zo verbaasd was dat tegenwoordig de vraag voor de voorjaarsvakantie niet meer is of je verlof opneemt, maar waar je naartoe gaat op wintersport. Terwijl er ondertussen ouders zijn die piekeren of ze tijdens de voorjaarsvakantie de kinderen wel een verwarmd huis kunnen bieden als ze de hele week thuis zijn. Dit soort grote verschillen zijn belangrijk om je als beleidsmaker te beseffen als je naar ‘gemiddelde cijfers’ kijkt.  
 

Door dit te doen, zorg je er ook voor dat je minder aannames doet. Dat als je bijvoorbeeld een subsidie inricht, mensen deze automatisch wel zullen aanvragen. Dan ga je voorbij aan onder meer doenvermogen, digitale vaardigheden en vertrouwen in bijvoorbeeld de overheid. En als je net uit de schulden komt, je geen lening afsluit om je huis te verduurzamen. Ook al gaat die verduurzaming je op langere termijn helpen bij het besparen op energie. De luxe van een langetermijnvisie heb je vaak niet als je geldzorgen hebt.  
 

Graag houd ik dit allemaal vast bij het meedenken over wat een rechtvaardige energietransitie is en hoe we dit voor elkaar krijgen. Gelukkig zijn er ontzettend veel andere ambtenaren en private en maatschappelijke partners die met dezelfde blik en enorme inzet hieraan werken. Om voor diegenen die de hulp kunnen gebruiken, het leven te verbeteren. Nu en in de toekomst. En daarbij wil ik aan iedereen de oproep doen: prik eventuele bubbels lek, die van jezelf of die van een ander. Laten we zorgen dat we naar elkaar blijven omkijken en de wil tonen om elkaar te begrijpen!